ก่อนอื่นขอออกตัวก่อนว่า ความรู้สึกที่ว่าการอนุรักษ์วัฒนธรรมไทยนั้นไม่ประสบความสำเร็จ เป็นความรู้สึกส่วนตัว ไม่มีการประเมินอย่างถูกหลักวิชาแต่อย่างใด
ทั้งนี้ เพราะคนไทยเราไม่ได้มองศิลปวัฒนธรรมไทยเหล่านั้นอย่างคน "ใน" วัฒนธรรมนั้น ๆ แต่อย่างใด หากแต่มองศิลปวัฒนธรรมของตนเองอย่างที่คนแปลกหน้ามองต่างหาก
พูดง่าย ๆ ก็คือ พวกเราล้วนต่างเป็นคนแปลกหน้าในวัฒนธรรมของตนเอง เมื่อเป็นเช่นนั้นความรู้สึกร่วมที่ว่าสิ่งนี้ ๆ คือของ ๆ เรา เรามีสิทธิ์ที่จะใช้ ที่จะรักษา ที่จะพัฒนา นั้นก็หายไป
ที่มีอยู่ก็อาจเพียงความรู้สึก เหมือนว่าเราเป็นคนนอก เป็นฝรั่งมาเห็น วัฒนธรรมไทย แล้วก็อุทานว่า โอ้วมายก๊อด พระเจ้ามันช่างยอดเยี่ยมจริง ๆ สิ่งนี้ต้องรักษาไว้
เข้าใจว่ารู้สึกกันแค่นั้นจริง ๆ
